Η ποικιλία Μαλαγουζιά αναφέρεται για πρώτη φορά στο βιβλίο Οινολογικά (1888) του Όθωνα Ρουσόπουλου.*
«Είναι πανθομολογούμενο πως ο Χαράλαμπος Κοτίνης {γεωπόνος ειδικός Αμπελουργίας} είναι το καλό πνεύμα που οδήγησε τη σταχτοπούτα Μαλαγουζιά στον χορό του παλατιού. Όμως εκείνος που την ανέδειξε βασίλισσα είναι ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου.»*
Η αμπελουργός-οινοποιός Ρωξάνη Μάτσα για τον ρόλο της στη διάδοση της καλλιέργειας της Μαλαγουζιάς «Έκανα πολύ κόπο για να έχω τη Μαλαγουζιά στο κτήμα {Κτήμα Μάτσα στην Κάντζα Αττικής}, γι' αυτό και τη δίνω σ΄ όποιον τη ζητάει. Έχω δώσει… εκατομμύρια εμβόλια! Τώρα, βεβαίως, έχουν γίνει μητρικές φυτείες. Και η ιταλική Rauscedo τυπώνει για τα φυτά ταμπελάκια που γράφουν «Μαλαγουζιά Ρωξάνη». Το βρίσκω πάρα πολύ σημαντικό...»
Εδώ και 20 περίπου χρόνια η Μαλαγουζιά έχει εξελιχθεί σε πανελλαδική ποικιλία*.
Χαρακτηριστικά ποικιλιακά αρώματα: βοτανικά (χαμομήλι και άλλα αρωματικά φυτά), εσπεριδοειδή (κίτρο, λεμόνι), τροπικά φρούτα (ροδάκινο, βερίκοκο, μάνγκο), πράσινη πιπεριά.
Είναι πολυκλωνική ποικιλία. Ένας κλώνος με μικρές ράγες και παχύτερο φλοιό, που καλλιεργείται στο Κτήμα Γεροβασιλείου, δίνει πιο αρωματικούς οίνους από τη μεγαλόρραγη Μαλαγουζιά του ιδίου κτήματος. *
Η επαφή με τις οινολάσπες με συνεχή ανάδευση (battonage) προσδίδει στα κρασιά της Μαλαγουζιάς «σώμα». Όπως και η ήπια ή μερική χρήση (μεταχειρισμένου) βαρελιού, που επιπλέον προσδίδει πολυπλοκότητα, δομή και μακρά διάρκεια ζωή στη φιάλη.
*«Μαλαγουζιά. Η σταχτοπούτα των ελληνικών οινοστάφυλων» της Σταυρούλας Κουράκου, Εκδόσεις του ΦοίνικαΔιαβάστε περισσότερα για τη Μαλαγουζιά