Μαντίνεια, στα μέρη του Μοσχοφίλερου
της Μαρίας Νέτσικα
Βρισκόμαστε στην καρδιά της Πελοποννήσου, στην επικράτεια της Αρκαδίας. Στα οροπέδια που ανοίγονται ανάμεσα στο Μαίναλο, τον Πάρνωνα, το Αρτεμίσιο, τον Κτενιά και τον Ολίγυστο απλώνεται η αμπελουργική ζώνη της Μαντινείας, πατρίδα και σπίτι ενός από τα πιο φίνα λευκά κρασιά της Ελλάδος. Κι αν, μη όντας ορεσίβιοι, έχετε βρεθεί ποτέ σε οροπέδιο θα συμμερίζεστε μαζί μου αυτή τη συναρπαστική αίσθηση των βουνών που σε περικυκλώνουν.
Το οικοσύστημα
Οι αμπελώνες της αμπελουργικής ζώνης της Μαντινείας, συνολικής έκτασης περίπου 12.000 στρεμμάτων, βρίσκονται βορειοανατολικά της Τρίπολης. Το υψόμετρο ξεπερνά τα 650 μέτρα και το έδαφος είναι εν γένει φτωχό, καλά σταγγιζόμενο. Όσο για το κλίμα, χαρακτηρίζεται από πολλές βροχές και χιόνια τον χειμώνα, συχνές μπόρες και καταιγίδες το καλοκαίρι και θερμοκρασίες χαμηλές, συγκριτικά με τις περισσότερες άλλες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Αυτά τα στοιχεία του οικοσυστήματος συντελούν στην επιμήκυνση της περιόδου ωρίμανσης των σταφυλιών. Έτσι, τα αμπέλια στη Μαντινεία ωριμάζουν συνήθως στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, αρκετά αργά για μια νότια ελληνική περιοχή.
Τα κρασιά του Μοσχοφίλερου
Τα σταφύλια που καλλιεργούνται είναι δύο λευκά: το Μοσχοφίλερο και οι Ασπρούδες. Η ντίβα του αμπελώνα είναι βεβαίως το πρώτο που κυριαρχεί και στις καλλιέργειες. Το Μοσχοφίλερο το βρίσκουμε αποκλειστικά εδώ, αν κι ένας λιγότερο αρωματικός κλώνος, το Φιλέρι, καλλιεργείται στη νότια Πελοπόννησο, στη Λακωνία. Είναι σταφύλι με ελαφρώς κοκκινωπή φλούδα, όμως το κρασί που παράγουν στη Μαντινεία από την οινοποίησή του, είναι λευκό. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του Μοσχοφίλερου είναι το έντονο, εύκολα αναγνωρίσιμο άρωμά του. Με μοσχατίζουσες νότες θυμίζει στην πιο καθαρή έκφρασή του τριαντάφυλλο, ενώ στα πιο πολύπλοκα κρασιά μπορεί να πλαισιωθεί από αρώματα μέντας και λεμονιού. Τέλος πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως το Μοσχοφίλερο ακόμα και στην πλήρη ωρίμανσή του, εμφανίζεται με ευχάριστη οξύτητα. Όλα τα παραπάνω εκφράζουν τον χαρακτήρα των λευκών ξηρών κρασιών της Μαντινείας. Λαμπερά, αρωματικά, φίνα, κομψά και ζωηρά, από το 1971 φέρουν την ένδειξη Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.). Ο χαρακτήρας του Μοσχοφίλερου έχει οδηγήσει τους οινοπαραγωγούς της ζώνης στην παραγωγή και αξιόλογων αφρωδών κρασιών.
Ο πλουραλισμός στις ετικέτες της Μαντινείας
Το Μοσχοφίλερο το έβγαλε από την αφάνεια ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, στη δεκαετία του '80, όταν κυκλοφόρησε την ετικέτα Μαντίνεια. Από τότε οι ετικέτες με το τοπωνύμιό της αυξάνονται και πληθύνονται στα ράφια των καβών και στις λίστες των εστιατορίων. Είναι σαφές πως το Μοσχοφίλερο έχει τη γεύση που αρέσει στον Έλληνα. Εξ' ου και μικροί, μεσαίοι ή και μεγαλύτεροι παραγωγοί μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι, αποσπώντας την προσοχή του καταναλωτή.
Από τους πιο γνωστούς ανάμεσά τους, το Κτήμα Τσέλεπου, δημιουργήθηκε το 1989, όταν ο εκ Dijon ορμώμενος οινολόγος Γιάννης Τσέλεπος και η γυναίκα του Αμαλία, φύτεψαν τα πρώτα κλήματα Cabernet Sauvignon και Merlot στην Αρχαία Τεγέα. Η περιοχή επιλέχθηκε για τις εξαιρετικές εδαφοκλιματολογικές της συνθήκες. Σήμερα ο ιδιόκτητος αμπελώνας, είναι σχεδόν ενιαίος και φτάνει τα 400 στρέμματα. Επειδή όμως το κάθε σταφύλι, για να δώσει τα βέλτιστα αποτελέσματα απαιτεί το δικό του, ευνοϊκό, οικοσύστημα, έχουν οριοθετήσει μέσα στο κτήμα πέντε ξεχωριστά αμπελοτόπια, ένα για την κάθε ποικιλία που καλλιεργούν: Μοσχοφίλερο, Chardonnay, Gewürstraminer, Cabernet Sauvignon και Merlot. Αυτή η επιμονή στην ποιότητα είναι ένα γνωστό χαρακτηριστικό του Γιάννη Τσέλεπου, ο οποίος συνεχώς υπενθυμίζει τη σημασία που έχει η δουλειά στο αμπέλι. Το κομψό οινοποιείο που επισκεπτόμαστε παραπέμπει στο αρχιτεκτονικό ύφος των πύργων της ορεινής Αρκαδίας.
Άλλη μια οινοποιεία που αφιερώθηκε στην ποιοτική έκφραση του Μοσχοφίλερου είναι το Κτήμα Σπυρόπουλου. Με 500 στρέμματα αμπελώνων στη ζώνη της Μαντινείας, η οικογένεια Σπυρόπουλου είναι από τους θερμότερους υποστηριχτές της βιολογικής γεωργίας στην Πελοπόννησο. Το οινοποιείο του κτήματος βρίσκεται στο Αρτεμίσιο. Το ωραιότατο κτίσμα με τον σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό χτίστηκε δίπλα στο παλιό οινοποιείο που φανερώνει τη σχέση τους με το κρασί από το 1860. Μας υποδέχονται σε μια άνετη αίθουσα, όπου θα δοκιμάσουμε τα κρασιά τους, έχοντας πανοραμική θέα στα αμπέλια και το οροπέδιο.
Αν ανατρέξουμε όμως πίσω στην ιστορία του κρασιού της Μαντινείας, θα βρούμε την πρώτη ετικέτα να κυκλοφορεί το 1930 από την εταιρεία Καμπά. Εμπνευστής της, ο Ανδρέας Καμπάς, ιδρυτής μιας από τις πιο κραταιές οινοποιητικές δυναστείες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, ο οποίος δημιούργησε αμπελώνα και οινοποιείο στη ζώνη. Σήμερα η διαχείριση του -700 στρεμμάτων- αμπελώνα και του οινοποιείου πραγματοποιείται από την Μπουτάρης Οινοποιητική η οποία το 1991 εξαγόρασε την πλειοψηφία των μετοχών της Ανδρέας Καμπάς. Εδώ πλέον παράγονται τα κρασιά της από τη Μαντίνεια.
Μέσα στη ζώνη της Μαντίνειας θα βρούμε συνολικά 12 οινοποιεία. Ωστόσο, ακόμη τουλάχιστον 20 -εκτός ζώνης μεν, με τις απαραίτητες συνεργασίες δε- παράγουν κρασιά ΠΟΠ Μαντίνεια. Σας σημειώνω ορισμένες ακόμη ετικέτες: Αντωνόπουλου, Νασιάκου, Τρουπή, Μποσινάκη, Αμπελώνες Ζαχαριά, Ελληνικά Κελλάρια Οίνων.
info
Κτήμα Τσέλεπου, 14ο χλμ Τρίπολης - Καστρίου, Ρίζες Αρκαδίας, τηλ: 2710 544440
Κτήμα Σπυρόπουλου, Αρτεμίσιο Μαντινείας, Τρίπολη, τηλ: 2790 661400
Μπουτάρης Οινοποιητική, 8ο χλμ. Τρίπολης - Πύργου, Τρίπολη, τηλ: 2710 411477
|
