Το ταξίδι μας φέρνει βαθιά στην καρδιά της Μακεδονικής Δύσης. Εκεί οι άνθρωποι που δουλεύουν το Ξινόμαυρο διασκεδάζουν τις μακρές και μοναξιασμένες ώρες τους με την ομορφιά των ήρεμων λιμνών και των ανταριασμένων ψηλών βουνών. Και μ’ ένα μαγικό τρόπο, την ίδια άγρια ομορφιά βρίσκουμε στα κρασιά τους.

Αμπελοοινικό παρελθόν και παρόν
Το σταφύλι που καλλιεργούν στο Αμύνταιο είναι το Ξινόμαυρο, η πασίγνωστη ερυθρή ποικιλία της Δυτικής Μακεδονίας. Σ’ αυτό το υψόμετρο, στα 600 με 750 μέτρα, αντιμέτωπο με τα δροσερά καλοκαίρια και τις χαμηλές νυχτερινές θερμοκρασίες, το σταφύλι ωριμάζει αργά και πολλές χρονιές, δύσκολα. Έτσι βρισκόμαστε σε μια ιδανική περιοχή για την παραγωγή ροζέ και αφρωδών κρασιών. Δεν είναι φυσικά τυχαίο το ότι το Ελληνικό κράτος αναγνώρισε επίσημα το 1972, ως Ο.Π.Α.Π. Αμύνταιο εκτός από το ερυθρό και το ροζέ -αφρώδες και ήρεμο- κρασί που παράγεται στην περιοχή. Το μοναδικό ελληνικό ροζέ Ονομασίας Προέλευσης, που ξεχωρίζει αμέσως από τον αρωματικό του χαρακτήρα.
Επιπλέον έγινε σιγά-σιγά φανερό, πως οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής είναι ιδανικές για την καλλιέργεια λευκών σταφυλιών. Αρχικά δοκιμάστηκε ο Ροδίτης και μετά φυτεύτηκαν γαλλικές ποικιλίες που τα χαρακτηριστικά τους αναδεικνύονται από το οικοσύστημα, οι: Chardonnay, Sauvignon Blanc, Gewuürztraminer. Οι πειραματικές οινοποιήσεις έδωσαν λαμπρά αποτελέσματα κι οδήγησαν στη κατοχύρωση της λευκής ένδειξης Τοπικός οίνος Φλώρινας.

Παλιοί και νέοι Οινοπαραγωγοί
Για χρόνια, κρασιά με την ένδειξη Ο.Π.Α.Π. Αμύνταιο παρήγαγε μόνο η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών. Τα υπόλοιπα σταφύλια, τα αγόραζαν μεγάλες οινοπαραγωγικές εταιρείες και τα χρησιμοποιούσαν στα χαρμάνια των επιτραπέζιων κρασιών τους. Σήμερα όμως είναι ολοφάνερο πως οι εποχές για την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή ποιοτικών κρασιών στην περιοχή του Αμυνταίου βαίνουν διαρκώς προς στο καλύτερο. Ας δούμε ποιους οινοποιούς θα γνωρίσουμε στη ζώνη.
    
Καταρχάς την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών. Το οινοποιείο της, ένα από τα πρώτα συνεταιριστικά στην Ελλάδα, θα το βρούμε στην άκρη της πόλης.
   
Το δεύτερο οινοποιείο ανήκει στην οινοποιία Κυρ-Γιάννη, όπου «Κυρ-Γιάννης», φυσικά ο Γιάννης Μπουτάρης. Από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του Ελληνικού κρασιού. Ανοιχτόμυαλος, πολυπράγμων και με άκρως προοδευτικές απόψεις επεδίωξε και προκάλεσε επεμβάσεις αναβάθμισης στο ντόπιο αμπελοοινικό τοπίο Στο Αμύνταιο, υπήρξε ο πρώτος που επέμεινε στη φύτευση ξενικών λευκών σταφυλιών. Σαν τοποθεσία διάλεξε το Ντρούμο, στον Άγιο Παντελεήμονα, αφενός γιατί έχει φτωχά, αμμώδη εδάφη, αφετέρου διότι βρίσκεται ανάμεσα στη Βεγορίτιδα και τη Λίμνη των Πετρών. Και τα μεν αμμώδη εδάφη, καθώς καθορίζουν το ρυθμό ανάπτυξης και την περιορισμένη στρεμματική απόδοση των αμπελιών, συντελούν στη μεγαλύτερη συγκέντρωση αρωματικών και γευστικών χαρακτήρων στα παραγόμενα κρασιά. Οι δε λίμνες, μ’ ένα ελαφρύ αεράκι ν’ αναταράζει πάντα τα νερά τους, μαλακώνουν το ηπειρωτικό κλίμα που αποδεικνύεται ευνοϊκό για τις κοσμοπολίτισσες ποικιλίες.

Συνέχεια στο Κτήμα Άλφα, που δημιουργήθηκε το 1997 από τον οινολόγο Άγγελο Ιατρίδη και τον αμπελουργό Μάκη Μαυρίδη, καθέναν αυθεντία στον τομέα του. Κι επειδή, όπως είναι πλέον ευρέως αποδεκτό, για να κάνεις ποιοτικό κρασί είναι απαραίτητο το καλό σταφύλι, οι δύο συνεργάτες έδωσαν μεγάλη σημασία στους αμπελώνες. Επέλεξαν κομμάτια γης στη θέση Αμπέλια της Βεγόρας Αμυνταίου, που φημίζεται για την παραγωγή σταφυλιών καλύτερης ποιότητας απ’ ότι οι γειτονικές της, κι εκεί, έστησαν 750 στρέμματα ενιαίων αμπελώνων. Οι ποικιλίες που καλλιεργούν είναι οι: Ξινόμαυρο, Μαλαγουζιά, Sauvignon blanc, Chardonnay, Gewürztraminer, Merlot, Syrah, Pinot Noir, Tannat, Barbera, Montepulciano. Στο υπερσύγχρονο οινοποιείο τους εφαρμόζονται καινοτόμες τεχνικές στην οινοποίηση και την παλαίωση των κρασιών, με στόχο τον απόλυτο σεβασμό του «φρούτου». Και τα κρασιά τους, με φανατικούς οπαδούς, χαρακτηρίζονται από έντονο φρούτο και πληθωρική γεύση.