Έχουν περάσει 30 χρόνια από τη στιγμή που ο οινολόγος Γιώργος Σκούρας αποφάσισε να στήσει το δικό του κτήμα. Ξεκίνησε από την Πυργέλα της Αργολίδας, στη βορειοανατολική Πελοπόννησο. Το 1996 έχτισε ένα δεύτερο, μικρό οινοποιείο στο Γυμνό της ζώνης της Νεμέας για να εξυπηρετεί την παραγωγή των ερυθρών του κρασιών. Και το 2004 εγκαταστάθηκε στο καινούργιο του οινοποιείο στο Μαλαδρένι Αργολίδας, για το οποίο δικαιολογημένα και είναι πολύ υπερήφανος. Επικοινωνιακός, εκφραστικός και με σαφή τακτική εξωστρέφειας, σ' αυτά τα χρόνια κατάφερε να δημιουργήσει μια μεγάλη γκάμα κρασιών που αγαπήθηκαν ιδιαίτερα από τους καταναλωτές -έλληνες και ξένους- κι ένα όνομα που λειτουργεί ως δυνατό brand, εντός κι εκτός των συνόρων της χώρας. Όταν του ζήτησα να συναντηθούμε για να μιλήσουμε για την πορεία του στον κόσμο του κρασιού, δέχτηκε μετά χαράς. Ακολουθεί η συζήτησή μας.
 
Γιώργο, το Κτήμα Σκούρα έχει κλείσει 30 χρόνια ζωής. Το 1986 όμως, όταν ξεκινούσες, οι εποχές ήταν διαφορετικές. Δεν υπήρχε η πληθώρα μικρών οινοποιών και παραγωγών που γνωρίζουμε σήμερα. Πως και το αποφάσισες;
Όντως οι εποχές ήταν διαφορετικές. Κοίταξε όμως να δεις πως έχει η ιστορία. Μετά από τις σπουδές μου στη Dijon και τη Reims όπου έκανα αμπελουργία κι οινολογία κι αφού εργάστηκα σε διάφορα σπίτια (maison du vin) στη Βουργουνδία και το Beaujolais, επέστρεψα στην Ελλάδα κι ανέλαβα οινολόγος στην εταιρεία Καλλιγά. Παράλληλα τότε, το 1984, ξεκινήσαμε με τον Σπύρο Κοσμετάτο να στήσουμε το Gentilini. Μια από τις πρώτες μικρές οινοποιίες στην Ελλάδα. Από το 1985 όμως, άρχισα να ψάχνομαι για το τι θα κάνω. Είχα καταλάβει πάρα πολύ γρήγορα ότι το μέλλον ήταν στο να κάνεις κάτι δικό σου. Λίγο ο ρομαντισμός, λίγο τα όρια που θέτουν τα αγόρια στους στόχους τους, λίγο τ' ότι είδα ότι υπήρχε κάτι -κι εγώ δεν ξέρω ακριβώς τι-, ξεκίνησα τη δικιά μου δουλειά. Κι επειδή εγώ δεν κατάγομαι από οικογένεια αμπελουργών είχα την ευχέρεια να την κάνω ανάποδα. Δηλαδή το θέμα δεν τέθηκε ως: τι αμπέλι έχω, άρα τι κρασί θα βγάλω, αλλά: τι κρασί θέλω να βγάλω, οπότε τι αμπέλι θα φυτέψω.
 
Και τι κρασί ήθελες να βγάλεις;
Ομολογώ ότι το κρασί που με είχε συγκινήσει αφάνταστα την εποχή εκείνη, σαν ελληνική παρουσία, ήταν το Κατώγι Αβέρωφ. Ένα ελληνικό κρασί που γινόταν από Cabernet Sauvignon και είχε στυλ Bordeaux. Με την ποιότητα και το χαρακτήρα των νεαρών κρασιών του Bordeaux που θέλουν χρόνο. Συνέλαβα λοιπόν την ιδέα, του να κάνω ένα κρασί που να αντέχει πολύ στο χρόνο, να είναι όμως περισσότερο στρογγυλό, élégant. Κι έτσι γεννήθηκε ο Μέγας Οίνος, από 20% Cabernet Sauvignon και το υπόλοιπο Αγιωργίτικο. Ήταν ένα από τα πρώτα blend ξένης κι ελληνικής ποικιλίας.
 
Δηλαδή το πρώτο σου κρασί ήταν ο Μέγας Οίνος; Το μέχρι σήμερα πιο δυνατό σου brand;
Ακριβώς. Για να το φτιάξω επέλεξα κάποια αμπέλια με Αγιωργίτικο από την περιοχή του Γυμνού στη Νεμέα, τα οποία και στη συνέχεια αγόρασα. Είναι παλιά αμπέλια, το πιο παλιό σήμερα είναι 66 χρονών. Το λίγο Cabernet που ήθελα, το βρήκα σ' έναν αμπελώνα από την Πυλία. Κι έτσι, η πρώτη σοδιά του Μέγα Οίνου, του 1986, κυκλοφόρησε στην αγορά το 1988, σε 6.000 φιάλες. Ήταν και παραμένει ένα κρασί σταθμός, για μένα κι ενδεχομένως για όλη την οινική εξέλιξη έτσι όπως ήρθε στη συνέχεια με τους συναδέλφους οινολόγους-οινοποιούς. Και ξέρεις όλα αυτά γίνανε χωρίς χρήματα. Εντελώς χωρίς χρήματα. Και για να σου εξηγήσω τι εννοώ. Το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν ότι αγόρασα 2 δεξαμενές 5.000 λίτρων, 30 βαρέλια και μια εμφιαλωτική γραμμούλα. Όλα αυτά πήγαν στο ισόγειο ενός οικογενειακού σπιτιού κι εκεί ξεκίνησε η όλη προσπάθεια. Είχα βεβαίως νοικιάσει και χρησιμοποιούσα χώρους σε άλλα οινοποιεία της Νεμέας. Κυρίως όμως είχα πάρει την απόφαση ότι από αυτή την ιστορία θα προσπαθήσω, αφενός να κερδίσω τη ζωή μου, αφετέρου να δημιουργήσω αυτό που θέλω να κάνω.   
 
Ποια ήταν η ανταπόκριση στην αγορά; Απ' ότι θυμάμαι ο Μέγας Οίνος ήταν από την αρχή ένα κρασί με υψηλή τιμή.
Τότε ήταν ένα τρομερό χτύπημα, διότι μιλάμε για μια εποχή όπου το ακριβότερο κρασί στην Ελλάδα έκανε 300 με 400 δραχμές και βγήκε ο Μέγας Οίνος στις 2.500 δραχμές. Αυτό όμως ήταν το σκεπτικό της δημιουργίας του. Και βεβαίως ήταν ένα μεγάλο στοίχημα. Ήξερα ότι είναι δύσκολο, γι αυτό και επένδυσα πολύ στις προσωπικές επαφές. Είμαι από τους οινολόγους που έχουν βγει στην αγορά κι έχουν μιλήσει πάρα, μα πάρα πολύ για το κρασί, και για το δικό τους αλλά και γενικά για το ελληνικό κρασί. Αυτά για το ξεκίνημα. Από κει κι έπειτα ξετυλίχθηκε το κουβάρι.
 
Που σημαίνει ότι…
Που σημαίνει ότι προχωρήσαμε σε συνεχείς επεκτάσεις, αγορές μηχανημάτων, δημιουργία οινοποιείου στην Πυργέλα και φυσικά αμπελώνων. Στην οποία δημιουργία των αμπελώνων προχώρησα πολύ αργά, γιατί η λογική μου δεν ήταν να τους φτιάξω οπουδήποτε, αλλά να διαλέξω αμπελοτόπια που αποδεδειγμένα θα μου έδιναν σταφύλια για ποιοτικό κρασί. Και σιγά – σιγά προέκυψαν και τα υπόλοιπα κρασιά της συλλογής.
 
Κάποια στιγμή όμως επικεντρώθηκες στο Αγιωργίτικο, έτσι δεν είναι;
Ναι, θεωρώ ότι για αρκετά χρόνια έκανα μια «σπουδή» στις ελληνικές ποικιλίες της Πελοποννήσου, στο Αγιωργίτικο αλλά και στο Μοσχοφίλερο. Το Μοσχοφίλερο Σκούρα κυκλοφόρησε το 1989, όταν οι περισσότερες σημερινές ετικέτες δεν υπήρχαν. Η επικέντρωση όμως στο Αγιωργίτικο όμως ήταν πάρα πολύ σοβαρή. Έγινε μια δουλειά υποδειγματική, με πολλές πειραματικές οινοποιήσεις από διαφορετικά αμπελοτόπια, αντιλήψεις, τύπους βαρελιών… Αυτά συμβαίνουν από το 1988 μέχρι περίπου το 1994, δηλαδή πρώιμα σε σχέση με τη σημερινή εξέλιξη της ζώνης. Από το 1992 καταλήγουμε σ΄ έναν τύπο Νεμέας που θεωρούμε τυπική. Αυτό είναι το Αγιωργίτικο Σκούρα που προκύπτει από αμπέλια με απόδοση μέχρι 1.000 κιλά το στρέμμα, οινοποίηση εκχυλισματική, ένα χρόνο στα βαρέλια και μετά στην αγορά. Βλέποντας την αποδοχή και αντιλαμβανόμενος ότι το Αγιωργίτικο είναι μια ποικιλία που γράφει ευκολότερα, είναι πολύ πειστική και κάνει τα κέφια των ανθρώπων που την αγαπούν, κάνω το τόλμημα της δημιουργίας του οινοποιείου στο Γυμνό. Ειρήσθω εν παρόδω, το οινοποιείο στο Γυμνό είναι η πρώτη επένδυση από εκτός της ζώνης οινοποιό και μετά ακολούθησαν οι υπόλοιπες, αυτή η τρέλα των επενδύσεων στην περιοχή. Πυροδότησε τη δυναμική του Αγιωργίτικου που βεβαίως από τότε είχε ως τρομερό, εκπληκτικό υποστηριχτή τον αμπελουργό – οινοποιό Θανάση Παπαϊωάννου. Το οινοποιείο αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μένα. Εκεί γινόταν οι οινοποιήσεις των ερυθρών σταφυλιών ενώ τις εμφιαλώσεις, μας βόλευε να τις κάνουμε στο άλλο στην Πυργέλα.
 
Το οινοποιείο στο Μαλανδρένι, πότε δημιουργήθηκε;
Η σκέψη της δημιουργίας μιας σύγχρονης μονάδας υπήρχε από το 1998. Καθυστέρησα όμως λίγο, διότι ήθελα να φτάσω σ' ένα επίπεδο που να ξέρω που είμαι, ποιος είμαι, τι κάνω, ποιο εύρος μπορώ να έχω. Εκ των υστέρων αποδείχτηκε σοφό. Κι έτσι, το 2000 αποφάσισα ότι θα προχωρήσουμε σε μια σημαντική επένδυση της τάξεως των 3.000.000€. Το 2002, τελειώνοντας με όλες τις σχετικές γραφειοκρατικές διαδικασίες ρίξαμε τα θεμέλια και το 2004 ήμασταν μέσα. Είναι ένα οινοποιείο που βρίσκεται πάνω σε κεντρικό, αρτηριακό δρόμο, μέσα σε κτήμα 25 στρεμμάτων κι έχει φτιαχτεί ακριβώς όπως το ήθελα. Δηλαδή πως; Εξυπακούεται με άριστο τεχνολογικό εξοπλισμό και τέλειες συνθήκες εργασίας, προκειμένου ο οινοποιός να κάνει τη δουλειά του όσο πιο καλά γίνεται, συγχρόνως όμως είναι ζωντανό, δέχεται καθημερινά επισκέπτες.
 
Ωραία. Και τώρα θα ήθελα να μου μιλήσεις για το Stelvin (βιδωτό πώμα που αντικαθιστά). Γιατί αποφάσισες να το χρησιμοποιήσεις ως πώμα στα λευκά κρασιά σου;
Όπως ξέρεις στο κρασί, όπως και στα πάντα εξάλλου, δημιουργούνται συνεχώς τάσεις. Κι επειδή από την αρχή, το μεγάλο μου ενδιαφέρον ήταν η παγκόσμια παρουσία, τις παρακολουθώ. Το Stelvin, λοιπόν, ήταν μια από αυτές τις καινούργιες τάσεις που εμφανίζονται στην αγορά. Καθώς όμως μου αρέσει και το να βάζω τη σφραγίδα μου σε διάφορα πράγματα, ξεκινήσαμε να κάνουμε ένα κρασί που θα πωματιζόταν με Stelvin. Επιλέξαμε Chardonnay από ένα εξαιρετικό αμπέλι, πολύ μικρής απόδοσης και το οινοποιήσαμε τυπικά, στα βαρέλια του, με sur lie ανάδευση, το εμφιαλώσαμε με βιδωτό πώμα και το αφήσαμε. Το δείξαμε τρία χρόνια αργότερα. Και ήμασταν ευτυχείς να δούμε ότι μέσα σ΄ αυτή τη φιάλη, μ' αυτό το πώμα το κρασί είχε φυλαχτεί απόλυτα. Δεν είχε οξειδωθεί, δεν είχε αποκτήσει ξένες οσμές. Έχω πλέον πεισθεί ότι το βιδωτό πώμα διατηρεί όλο τον νεανικό χαρακτήρα των λευκών κρασιών. Κι έχω κάνει πολλές κάθετες συγκριτικές γευστικές δοκιμές ανάμεσα σε κρασιά που έχουν εμφιαλωθεί με φελλό και stelvin. Στα λευκά έχω κλάψει! Στα ερυθρά δεν έχω εντυπωσιαστεί γιατί όσο νάναι θέλω το κρασί να εξελίσσεται μέσα στον χρόνο.
 
Κλείνοντας θα σε ρωτήσω για τις ημερομηνίες σταθμούς στην πορεία σου. Εκτός από αυτές της δημιουργίας των οινοποιείων που τις έχει ήδη τονίσει, ποιες θα μου αναφέρεις;
Λοιπόν, αρχικά θα θυμηθώ το 1990, την πρώτη μου παγκόσμια αναγνώριση όταν ο Μέγας Οίνος σ' ένα διαγωνισμό στη Νέα Υόρκη (που τότε οι διαγωνισμοί ήταν πολύ λίγοι) πήρε το πρώτο βραβείο. Αυτή λοιπόν η επιβράβευση ήταν μια συγκινητική στιγμή που είχε και τη γλύκα της πρωτιάς. Πιστεύω όμως πως η ημερομηνία σταθμός, υπήρξε το 1994 που με την Ουρανία (η σύζυγός του) αποκτήσαμε τα παιδιά μας κι αποφασίσαμε ότι θα φύγουμε από την Αθήνα και θα πάμε να ζήσουμε στην επαρχία για ν' ασχοληθούμε με το οινοποιείο και τ' αμπέλια. Αυτή πιστεύω πως ήταν η πιο μεγάλη και σωστή μας απόφαση. ■