της Μαρίας Νέτσικα

Αν με ρωτήσετε, για το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο νου από το ταξίδι στη Σκωτία, θα σας απαντήσω με μια αβάσταχτα βουκολική εικόνα. Φανταστείτε μια πανέμορφη, ήρεμη και τακτοποιημένη εξοχή με χαμηλά σπίτια από γκρίζα πέτρα, μικρά αλσύλλια και λιβάδια. Ατέλειωτα λιβάδια όπου βοσκούν μεγαλόπρεπες αγελάδες και παχουλά προβατάκια, λευκά με μαύρη μουσούδα, σαν τα παιδικά παιχνίδια. Στις παρυφές των βουνών τα σκούρα ρείκια μοιάζουν με πτυχώσεις βελούδινου υφάσματος. Και στο ποτάμι που αργοκυλά ασημίζοντας, ευτυχισμένοι ψαράδες με ψηλές μπότες περιμένουν υπομονετικά τους σολομούς να προτιμήσουν το καλάμι τους. Περιττό να σχολιάσω το πόσο τους ζηλεύω, κι αυτούς κι όσους επέλεξαν να ζουν μια τέτοια vie sauvage. 
Το ποτάμι είναι ο θρυλικός Spey, που ξεκινάει σαν μικρό ρυάκι από τα χιονισμένα βουνά των Highlands, κυλά ανάμεσα σε πύργους και αρχαίες πόλεις, μέσα από δάση και καταπράσινες κοιλάδες, δίπλα σε λιβάδια κριθαριού κι αποστακτήρια, για να καταλήξει 200 χιλιόμετρα  μακριά, στον Μoray Firth, στις ανατολικές ακτές της Σκοτίας. Απ' αυτόν ολόκληρη η συναρπαστική περιοχή ονομάστηκε Speyside.

Επίσκεψη στο Cardhu
Η καρδιά της Σκωτίας χτυπά στα αποστακτήριά της και στο Speyside βρίσκονται σχεδόν τα μισά απ' όσα παράγουν το ξεχωριστό νερό της φωτιάς που ονομάζεται single malt whisky. Ακολουθώντας το μονοπάτι του ουίσκι, μια ειδικά σχεδιασμένη διαδρομή 110 χλμ. (Scotland's malt whisky trail), μαθαίνω να τα ξεχωρίζω από μακριά. Ν' αναγνωρίζω τις «παγόδες», όπως λέγονται οι χάλκινες σκεπές των φούρνων τους.
Ψηλά στον λόφο, στη βόρεια πλευρά της κοιλάδας του Spey με πανοραμική θέα προς τον νότο, η παγόδα του Cardhu διαγράφεται καθαρότατα στον συννεφιασμένο ουρανό. Το αποστακτήριο, επιβλητικό και συγχρόνως φιλικό, με τη χαρούμενη κόκκινη πόρτα ορθάνοιχτη, μας υποδέχεται. 
Το Cardhu είναι ένα κομψό αποστακτήριο, όπου η παράδοση, η τεχνολογία, το καλό γούστο και η τέχνη δένουν σ' ένα αρμονικό σύνολο. Και βεβαίως, η ευχαρίστηση του επισκέπτη, γιατί το αποστακτήριο είναι επισκέψιμο.
Η ξενάγηση ακολουθεί την πορεία της δημιουργίας του malt. Καταρχάς η βυνοποίηση του κριθαριού: το κριθάρι αλέθεται και αποθηκεύεται στις ανοξείδωτες δεξαμενές χυλοποίησης όπου αναμιγνύεται με νερό. Για 5 περίπου ώρες, ζεστό νερό από τις πηγές Mannoch Hill και Lyne Burn προστίθεται συνεχώς σε θερμοκρασία που αναπτύσσεται σταδιακά από τους 64oC έως τους 85oC. Στη συνέχεια, το γλυκό υγρό που δημιουργείται μεταφέρεται στις 8 ξύλινες δεξαμενές ζύμωσης απ' όπου μετά από 60 ώρες βγαίνει ένα ποτό με αλκοόλη της τάξης του 8%. Ακολουθεί η απόσταξη. Αργή, σε 6 χάλκινους άμβυκες. Οι 2 έχουν παράξενο σχήμα κι  επίπεδη οροφή, είναι όπως τους σχεδίασε ο John Cumming πριν από σχεδόν 200 χρόνια. Ο senior site manager του Cardhu μας εξηγεί πως το σχήμα του άμβυκα παίζει μεγάλο ρόλο στη φυσιογνωμία του τελικού προϊόντος γι' αυτό και το κάθε αποστακτήριο έχει διαφορετικό, το δικό του. Το ίδιο κι ο χαλκός. Περισσότερη επαφή με τον χαλκό θα κάνει το ουίσκι πιο ελαφρύ και το αντίστροφο.
Στη τελική φάση, το ουίσκι μπαίνει σε αμερικάνικα δρύινα βαρέλια, που έχουν χρησιμοποιηθεί μια φορά. Εδώ, στις αποθήκες παλαίωσης που υπάρχουν από το 1885, θα ωριμάσει ήρεμα για 12 ολόκληρα χρόνια.

Nosing and Tasting
Περνάμε στο ατμοσφαιρικό σαλόνι με το τεράστιο τζάκι και την οροφή - παγόδα. Κάποτε αυτός ήταν ο φούρνος της βυνοποίησης. Δοκιμάζουμε το Cardhu 12 years old των 40%. Ένα ευχάριστο, ευκολόπιοτο malt με γλυκό χρυσαφένιο χρώμα και πλούσια μύτη, όπου ανακαλύπτω αρώματα λουλουδιών με νότες καπνού και φρεσκοκομμένου γρασιδιού. Προσθέτω λίγο νερό και… είναι εντυπωσιακό! Αμύγδαλα, φουντούκια και φρούτα βγαίνουν στο προσκήνιο. Στο στόμα είναι μαλακό,  απαλό, μεταξένιο. Με όμορφο φρούτο που το ακολουθούν η τύρφη και τα μπαχαρικά. Απόλυτα δικαιολογημένη η θέση του ανάμεσα στα πιο αγαπητά single malts στον κόσμο.